Sztukateria na ścianie – czyli co to jest?
Sztukateria to ozdobne listwy na ścianie montowane zarówno wewnątrz mieszkań jak i na zewnątrz (elewacji).
Sztukateria zdobiła wnętrza mieszkań już w starożytności ale najbardziej popularna była w okresie baroku i renesansu. Wówczas wykonywano ją z gipsu poprzez odlewanie wybranych elektów (listew, rozet, pilastrów).
Mimo tego, że stosowana już tak dawno temu, nadal jest wykorzystywana we wnętrzach z tym, że w trochę innej postaci. To co zmieniło się najbardziej to materiał z którego się ją wykonuje (ale o tym będzie później).
Sztukateria to ozdobne , dekoracyjne listwy na ścianę połączone ze sobą i przymocowane do ściany lub sufitu za pomocą specjalnego kleju. A następnie pomalowane farbą, taką jak malujemy ścianę.
Wzory sztukaterii mogą być przeróżne. Tworzy się ją łącząc listy o długości przeważnie 200 cm lub 250 cm ( czasami 360 cm) i szerokości od 1 cm do nawet 20 cm lub więcej.
Takie listwy można ze sobą łączyć pod katem 90 stopni (przycina się je wówczas pod kątem 45 stopnia każdą ) lub mogą tworzyć łuki – kupuje się wówczas specjalne wyprofilowane listwy.
źródło: mardomdecor.com
Można je również łączyć pod innym wybranym przez siebie kątem -zwłaszcza, gdy ich mocowanie ma miejsce nad schodami.
Sztukateria idealnie nadaje się do montowania na ścianie ale tez na suficie. Na suficie może występować w formie listew przysufitowych. Choć tak naprawdę ich zastosowanie może być przeróżne.
Możesz zamontować takie listwy na szafie, drzwiach, wokół lustra, w łazience jak zakończenie płytek lub wokół okien. Naprawdę można zaszaleć z ich zastosowaniem i za to między innymi je bardzo lubię.
Poza tym sztukateria pięknie zdobi pomieszczenia, Dodaje im elegancji, wypełnia duże przestrzenie, daje efekt przytulności i tzw. „uwarstwowienia” które w urządzaniu jest bardzo ważne.
Ja osobiście bardzo lubię te ozdobne listwy ścienne i uważam, że można je zastosować zarówno w nowoczesnym stylu jak i w klasycznym.
Sztukateria na ścianie inspiracje i aranżacje
Poniżej przestawiam wam moim zdaniem najciekawsze inspiracje i aranżacje sztukaterii podzielone na poszczególne kategorie.
Sztukateria na ścianie w nowoczesnym salonie
Sztukateria na ścianie w sypialni
Sztukateria na ścianę w korytarzu
źródło: Moje Dolce Vita
Sztukateria na skosach
Sztukateria na drzwiach i wokół drzwi
Sztukateria na ścianę w łazience
Sztukateria – ozdobne listwy dekoracyjne na ścianie- jak układać?
Tak jak już wcześniej wspomniałam wzorów w jakie można układać sztukaterię jest bardzo wiele i tak naprawdę nie ma jednej reguły. Moim zdaniem wszystko zależy od pomieszczenia w jakim chcemy ją zastosować i efektu jaki chcemy uzyskać.
Poniżej znajdziecie możliwe układy. Są to układy schematyczne zrobione przeze mnie tylko po to by przedstawić Wam w prosty sposób możliwe wzory .
Taki układ listew ozdobnych na ścianę sprawdza się w niższych pomieszczeniach ponieważ pionowe pasy optycznie wydłużą przestrzeń. Ten układ ma bardziej nowoczesny charakter od pozostałych
Ten układ listew dekoracyjnych na ścianę często nazywany jest lamperią lub błędnie panelami angielskimi. Ten wzór bardzo często występuję w układzie kolorystycznym – tzn. górna i dolna cześć są malowane na inny kolor. Tworzy to właśnie złudzenie lamperii angielskiej choć nią nie jest.
Ten układ sztukaterii na ścianie sprawdzi się na ścianach które są w pełni odkryte.
Taki układ nadaje się do każdego pomieszczenia.
Taki układ sztukaterii na ścianie bardzo dobrze sprawdzi się na dużych powierzchniach.
Jak widzisz nie ma tutaj jednej najlepszej metody na ułożenie listew dekoracyjnych na ścianie . Te które przedstawiłam powyżej to te najczęściej występujące ale zaznaczam, że nie jedyne. Układy mogą być przeróżne i tylko od naszej wyobrażani zależy co na tych ścianach skombinujemy 😊
Sztukateria – listwy dekoracyjne na ścianę – jakie wybrać?
Sztukateria na ścianie z gipsu
Jak już wcześniej wspomniałam sztukateria była znana już od starożytności, po renesans aż po dziś. Od samego początku jej istnienia wykonywano ją z gipsu. W takiej formie jest dostępna również dzisiaj. Jest ona przeważenie wykonana z najwyższej jakości gipsu ceramicznego formierskiego zbrojona włóknem szklanym. Stosuję się ją szczególnie wtedy kiedy realizujmy projekt rewitalizacji historycznych budynków lub koniecznie chcemy zachować ducha i styl starych kamienic. Gips daje pod tym względem niesamowite możliwości ponieważ możemy odtworzyć historyczny wzór zdobienia. Niestety sztukateria z gipsu jest dosyć droga i wydaje mi się, że z tego powodu rzadziej wybierana.
Sztukateria na ścianie- listwy styropianowe
Listwy styropianowe są dziś najczęściej wybieranym materiałem z jakiego wykonuje się sztukaterię. Dlaczego? Bo są o wiele lżejsze od gipsu, łatwo dostępne, tańsze, łatwe do zamontowania. A te wykonane z polimeru są bardzo wytrzymałe na uszkodzenia mechaniczne.
No właśnie ale czy wszystkie listwy styropianowe są zrobione z tego samego materiału a co za tym idzie ich komfort użytkowania będzie taki sam? Nie. I tutaj chcę Was szczególnie uczulić na jedną rzecz.
Dokładnie sprawdzajcie z jakiego materiału zostały wykonane listy styropianowe.
Określenie listy styropianowe używa się zarówno do tych wykonanych:
– ze zwykłego, taniego styropianu czyli polistyrenu lub inna nazwa to polistyren ekspandowany ( w sklepach określany również jak EPS)
– z lepszej jakości styropianu – tzw. polistyren ekstrudowany, lub polistyren HD lub XPS
– z poliuretanu – specjalny rodzaj materiału bardzo odporny na uszkodzenia mechaniczne i wilgoć
– z duropolimeru – to odmiana poliuretanu, bardzo dobra odporność na wilgoć i uszkodzenia mechaniczne
Jak widzicie mówiąc listy styropianowe można mieć na myśli aż 4 rodzaje różnego materiału. Ale czym się one od siebie różnią ?
Sztukateria – dekoracyjne listwy na ścianę- listwy polistyrenowe
Odradzam wybierać listwy polistyrenowe ekspandowane. Przede wszystkim dlatego, że są bardzo kruche i podatne na uszkodzenia. Nawet przy bardzo niewielkim nacisku jesteśmy w stanie zrobić w nich wgłębienie lub rysę. Do tego mają dużą nasiąkliwość w przypadku dłuższego kontaktu z wodą (nie nadają się do łazienek) oraz często ich kształt jest nieostry i nie prezentują się estetycznie na ścianie lub suficie. Ich dużym plusem jest cena, ponieważ są najtańsze ze wszystkich rodzajów listew styropianowych
Sztukateria -listwy ozdobne na ścianie – listwy polistyrenowe ekstrudowane
Zdecydowanie lepiej wybrać polistyren ekstrudowany. Dlaczego? Przede wszystkim jest bardziej wytrzymały niż styropian ekspandowany (ale nadal nie jest super odporny na zarysowanie lub wgłębienia), ma ostre krawędzi, niższą nasiąkliwość wody. Możecie również spotkać się z nazwą styrodur – jest to nazwa własna produktu z polistyrenu firmy BASF. Oprócz tego listwy wykonane z tego rodzaju materiału mają bardzo przystępna ceną (porównanie cen znajdziecie w dalszej części artykułu).
Sztukateria – listwy ozdobne na ścianie – z poliuretanu
Oto kilka najważniejszych rzeczy na temat listew z poliuretanu
– bardziej trwałe niż polistyren
– bardzo dobra odporność na ścieranie (wielokrotnie większa niż gum)
– odporne na rozpuszczalnik, kwasy i ropopochodne
– odporne na zabrudzenia
– nie odkształcają się (jak na przykład listwy z drewna lub mdf)
– są wodoodporne
– wysoka cena
Sztukateria – listwy ozdobne na ścianie – drewniana
Sztukaterie możecie wykonać również z drewna (sosnowe, bukowe, dębowe, jesionowe). Z listwami drewniany mam niewielkie doświadczenie i wiem że lubią się wyginać i nie zawsze są idealnie proste, ale to tylko moja subiektywna opinia. Znajdziecie je w sklepach pod kategorią opaski wykończeniowe. Są tańsze niż na przykład poliuretan.
Listwy ścienne MDF
Sztukaterie możecie również wykonać z listew wykonanych z mdf (czyli popularna płyta pilśniowa średniej gęstości, z tego materiału wykonuje się również blaty, lub drzwi czy listwy przypodłogowe). Ich zaletą jest to, że są twarde, odporne na uszkodzenia a do tego możemy je zamówić od razu pomalowane.
Sztukateria styropianowa czy poliuretanowa?
Co zatem wybrać z takiej szerokiej gamy możliwości? Moim zdaniem wszystko zależy od tego w jakim pomieszczeniu zakładamy listwy ozdobne oraz czy będą one narażone na potencjalne uszkodzenia oraz od naszych możliwości finansowych.
Jeśli chcemy założyć listwy ozdobne na ścianie w ciągu komunikacyjnym lub w łazience to lepiej wybrać poliuretanowe.
Jeśli natomiast sztukateria będzie montowana na ścianie która nie znajduje się w ciągu komunikacyjnym i jest małe nieprawdopodobieństwo, że niechcący możemy je uszkodzić ( np. za sofą, za łóżkiem, ściana z TV) to można się zdecydować na listwy styropianowe z polistyrenu ekstrudowanego (XPS).
Sztukateria – ozdobne listwy na ścianie – Co ja wybrałam?
Wybierają swoje listwy kierowałam się tym aby łatwo można było je zamontować (montowaliśmy je samodzielnie), pomalować na kolor ściany i nie wydać przy tym fortuny. Ja zdecydował się na listwy styropianowe ekstrudowane.
Mimo, tego że pod względem odporności na uszkodzenia mechaniczne listwy z poliuretanu są o wile lepsze, to znam swoje przyzwyczajenie i nie mam zwyczaju nawet przypadkowo niszczyć szczególnie ścian, więc nie obawiam się o to, że wkrótce będą zniszczone.
Te z poliuretanu są o wiele bardziej odporne na uszkodzenia, ale cena w tym wypadku zwyciężyła. Najbardziej obawiałam się ich montażu na korytarzu ale po ponad miesiącu użytkowanie nic się z nimi nie dzieje. Ponadto zrezygnowałam z montowania listew w dolnej części ściany na korytarzu. To celowa decyzja ponieważ ta część jest bardziej narażona na uszkodzenia mechaniczne np. podczas używania odkurzacza.
Sztukateria – jak się to tego zabrać?
Skoro już wiesz jaki materiał najlepiej wybrać na sztukaterię oraz wiesz jaki układ wybrać czas zabrać się do konkretnej pracy
Jak zaplanować ?
Zmierz dokładnie ścianę na której chcesz wykonać sztukaterię . Uwaga, bardzo ważny punkt to zaznaczenie wszystkich elementów stałych znajdujących się na ścianie – czyli włączniki, kontakty, puszki, szafki itp. Jest to bardzo ważne przy planowaniu układu. Dlaczego? Chyba dlatego, ze chcielibyśmy uniknąć takiej wpadki…..
Narysuj schemat wraz z wymiarami w skali
Możesz użyć do tego zwykłego papieru milimetrowego lub zrobić to komputerowo. Wiem, że zapewne nie dysponujesz dostępem do programu gdzie możesz zaprojektować taki układ w 2Dwięc podpowiem Ci tylko, że najprostsze rozwiązania są najlepsze – Power Point ma wymiarowanie w swojej opcji. Możesz użyć właśnie takiego programu.
Na co zwrócić uwagę ?
Oto kilka porad:
– sztukateria uwielbia symetrię i równe odległości zatem pamiętaj, żeby odstępy pomiędzy panelami były takie same
– gdy planujesz układ ustal punkty odniesienia, tzn. nie zawsze róg ściany będzie takim punktem, na przykład gdy prostopadle do ściany na której będzie sztukateria zawiesisz zasłoni i firany odejmij szerokość jaką będą zajmowały zasłony ( jak na zdjęciu poniżej – u mnie to aż 25 cm, które musiałam odjąć)
– odległość górną i dolną oblicz od listwy przypodłogowej lub sufitowej a nie od poziomu podłogi lub sufitu
– jeśli masz już zawieszone kinkiety na ścianie – potraktuj je jako punkt odniesienia do zaplanowania sztukaterii a ścianie. Spójrz na projekt poniżej. Kinkiety są umieszczone centralnie w środku panelu z listwy sztukateryjnej.
-jeśli w salonie masz już zawieszony obraz, który chcesz wyeksponować, możesz wokół niego zrobi ramkę z listwy ozdobnej. Spójrz na projekt sztukaterii poniżej.
Sztukateria – na jakiej wysokości?
Nie ma tutaj jednej idealnej odpowiedzi, to wszystko zależy od efektu jaki chcemy uzyskać. Im niżej umieścimy listwę środkową tym pomieszczenie optyczne wyda się wyższe. Przeważnie listwa środkowa jest montowana na wysokości 80 – 90 cm. Ale są też realizacje, gdzie znajduje się na przykład na wysokości 30- 40 cm.
Sztukateria – Oblicz ile listew potrzebujesz
Teraz oblicz ile dokładnie listew potrzebujesz. Licz się z tym, że będzie sporo odpadów. Jeśli listwa ma 200 cm długości a twoje panele mają wymiary 150 cm na 80 cm to nie sumuj tych wymiarów, tylko oblicz ile listew zużyjesz. Na panel o wymiarach 150 na 80 potrzebujesz 3 listwy z czego zostaną Ci 2 odcinki po 50 cm i jeden 40 cm – które możesz starać wykorzystać się w innych mniejszych panelach.
Czego potrzebujesz do zamontowania listew?
Oprócz tego, ze cierpliwości to niezbędne będą:
– poziomnica zwykła lub laserowa ( z racji tego, że bardzo wiele rzeczy w domu robimy samodzielnie, zainwestowaliśmy w poziomnicę laserową i to była świetna decyzja, praca jest o wiele prostsza z takim urządzeniem)
– ostry nożyk
– skrzynka uciosowa
– miara
– ołówek
– klej do listew styropianowych
– akryl
– farba
Sztukateria – przycinanie listew styropianowych
Gdy masz już obliczone wymiary należy dociąć listwy na określony wymiar a potem przyciąć końcówki pod kątem 45 stopni. Służy do tego specjalne narzędzie czyli skrzynka uciosowa.
Czym przykleić sztukaterię?
Potem nakłada się klej na listwę i przykleja do ściany, usuwają nadmiar kleju zwykłą szmatką. Klej musi być akrylowy i jest do kupienia w zwykłym markecie budowlanym.
Gdy cały panel jest położony akryluje się listwy od góry i dołu po to by nie było widać szpar.
Malowanie sztukaterii styropianowej
Gdy akryl wyschnie (przeważnie od 1 h do 3 godzin) można już pomalować listwy farbą, taką samą jak maluje się ściany (u nas to farba ceramiczna).
Sztukateria – Jak czyścic?
Pewnie nie jednej z Was przyjdzie do głowy skojarzenie ze takie listy to tylko zbiorowisko kurzu. Jak je zatem wyczyścić? Tak samo jak listwy przypodłogowe – ja używam, do tego odkurzacza używając szczotki z włosiem.
Sztukateria ozdobne listwy na ścianie- cena
Ile kosztuje taka sztukateria? Wszystko zależy od:
– materiału z jakiego wykonana jest listwa
– szerokości listwy (listwy o szerokości 2cm są tańsze niż te o szerokości np. 4 lub 10 cm)
– oraz od …sklepu w jakim kupujecie listwy (ale do tego zaraz dojdziemy).
Poniżej znajdziecie zestawianie cenowe biorące pod uwagę rodzaj materiału jak i szerokość listwy.
Najtańsze są listwy ze styropianu epoksydowego, najdroższe natomiast te wykonane ze poliuretanu.
Listwy styropianowe które ja wybrałam, kupiłam w niewielkim sklepie stacjonarnym w małej miejscowości. Jakie było moje zaskoczenie gdy tę samą listwę, tego samego producenta która kosztowała w markecie budowlanym 9 zł za mb ja kupiłam za 1,5 zł/mb. Oszczędność jest niesamowita, zatem wniosek taki, że naprawdę trzeba szukać i sprawdzać ceny bo jak widać, można się nieźle naciąć.
Listwy wybrane przeze mnie to listwy ze styropianu ekstrudowanego firmy Vidella. Mają szerokość 2 i 4 cm. Jeśli chcielibyście nabyć takie same, to w tym sklepie internetowym znajdziecie je w bardzo dobrej cenie.
Dla porównania te same listwy w sklepie u producenta – ich koszt jest nieporównywalny.
Sztukateria ozdobne listwy na ścianie – Gdzie kupić?
Gdzie kupić takie listwy? Poniżej znajdziecie najbardziej znanych producentów listew ozdobnych:
Poniżej znajdziecie linki do sklepów internetowych gdzie możecie zakupić takie listwy:
STYROPIANOWE:
MDF:
DREWNIANE:
GIPSOWE:
Sztukateria – ozdobne listwy na ścianie – Moje mieszkanie
A tutaj przedstawiam Ci kilka zdjęć po wykonaniu takiej sztukaterii u mnie w mieszkaniu.
To by było na tyle. Wiem, że artykuł jest bardzo długi więc tym bardziej gratuluję Ci, że dotrwałaś do tego miejsca. To znak, że rzeczywiście chcesz wykonać taką sztukaterię czyli ozdobne listwy ścienne u siebie. Jeśli masz jeszcze jakieś pytania to możesz je zadawać tutaj w komentarzu lub na Instagramie.
